Maiatzean batzorde teknikoetan bozkatu zen. Hilabete asko daramatzate testu hori eztabaidatzen parlamentuko akordioetara iristeko, bertatik Europako Parlamenturako proposamena irtengo baita.
AAren teknologia sortzaileen (hala nola ChatGPT edo Midjourney) bilakaera azkarrak Europar Batasuna adimen artifizialaren araudi mardul honekin loretan harrapatu du. AA-aren arriskuak antzematearen ondorioz, mundu osoan halako teknologiak arautzearen aldeko ahotsak altxatu dira, eta Europa prestatzen ari den AA-aren Europako Erregelamenduak (AI Act) definizioak ekarriko ditu errealitate berri baterako, non elkarrizketak dituzten robotak eta masiboki erabiltzen diren irudien tresna sortzaileak ikusiko diren. Baina nola egin legeak etorkizunari begira guztia hain azkar aldatzen den honetan?
Dirudienez, gizakiaren kontrolaz kanpo gelditzen den adimen artifizialaren (AA) arriskuari buruzko kezka areagotzen ari da. Nazioarteko azterlan aditu ugariren arabera, gutxi gorabehera 2040-2050 aldian halako superadimena sortzeko benetako aukera dago. Adimen Artifizial Orokorraren (AAO) hasierako baldintzak “egokiak” ez badira, Super Adimen Artifizial (SAA) bihurtu daiteke, eta Stephen Hawking, Elon Musk eta Bill Gatesek ohartarazitakoaren arabera, gizadiaren etorkizuna mehatxatzera iritsi daiteke.
AA-aren arriskuak antzematearen ondorioz, mundu osoan halako teknologiak arautzearen aldeko ahotsak altxatu dira, eta AAren Europako Erregelamendua (AI Act) tresna bat izango da.
Bestalde, agertoki teorikoa izan arren, egia da Adimen Artifizial Estuaren (AAE) egungo bilakaerak eta etorkizuneko beste teknologia batzuek (biologia sintetikoa, nanoteknologia, konputazio kuantikoa, 3D eta 4D inprimaketa, gauzen Interneta, robotika eta ezezagunak zaizkigun bestelako teknologiak, bai eta haien arteko sinergiak ere) 2050. urtean lanaren izaeran, ekonomian eta gizartean funtsezko ondoreak izango dituztela.
Ikerketa-zentro askok AAren balioak eta gai etikoak aztertzen dihardute, ez, ordea, gobernantza globalerako eredu potentzialak egungo AAEtik etorkizuneko AAOra trantsizioa egiteko. Ohiz, azterlan horietan AAE, AAO eta SAAren artean bereiztea falta da. AEBetako Segurtasun Nazionaleko Batzordearen adimen artifizialari buruzko txosten oso eta zehatzenean ere aipamen gutxi egiten dira.
Argudioa izan ohi da AAOren gobernantzarako arauak goiztiar sortuz gero, garapena mugatu dezaketela. AAko adituen iritziak desberdinak dira AAOra noiz iritsiko den galdetzen zaienean; garatzen lanean ari diren zenbait pertsonaren ustez, ordea, hamar urtetan heldu daiteke.
Baliteke AAEtik AAOra trantsizioa egite aldera hamar urte behar izatea nazioarteko akordioak edo globalak garatzeko, gobernantza-sistema diseinatzeko eta inplementatzen hasteko. Hori kontuan hartuta, zuhurra litzateke dagoeneko gobernantzaren ikuspegiak eta ikuspegi horien balizko eraginkortasuna arakatzen hastea. Analisia bi gai nagusitan planteatzen da: zer arautu behar da AAri dagokionez? Eta zein dira nazioarteko ikuspegiak arautzeko?
Millennium proiektuko prospektibaren munduko sareak egungo Adimen Artifizial Estutik (AAE) etorkizuneko Adimen Artifizial Orokorrerako (AAO) trantsizioan gobernantzaren etorkizunari buruzko azterlan globala hasi du, beste erakunde batzuen laguntzaz.
Egungo AAEtik etorkizuneko AAOrako trantsizioari begira, gobernantza
Xede horrez, gai nagusien arte-egoera aztertu da, nazioarteko Delphi inkesta egin da, gobernantzari buruzko agertoki alternatiboak landu dira, Delphi panel berriaren bidez agertoki bakoitzaren ereduei buruzko analisi kritikoa egin da eta nazioarteko gobernantzarako gomendioen gaineko txostena gauzatu da. Prozesu hau eta bere emaitzak oinarrizko alderdiak izango dira adimen artifizialaren gobernantza globalean aurrera egiteko.
