Konferentziak erabaki bat hartu zuen; bertan, klimaren ikuspegitik epe laburrerako neurriak bizkortzea eta erregai fosiletatik energia-sistema neutroetaranzko trantsizio ordenatua gauzatzea eskatu zuten (erregai fosilen gaia jorratzen duen COParen lehen erabakia).
Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Esparru Konbentzioaren 28. Konferentzia (COP28) Dubain egin zen eta 2023ko abenduaren 13an amaitu zen. Konferentziak erabaki bat hartu zuen; bertan, klimaren ikuspegitik epe laburrerako neurriak bizkortzea eta erregai fosiletatik energia-sistema neutroetaranzko trantsizio ordenatua gauzatzea eskatu zuten (erregai fosilen gaia jorratzen duen COParen lehen erabakia).
Zerrenda horretan sartzen dira, halaber, ikatzaren energia pixkanaka desagerrarazteko ahaleginak azkartzea, erregai fosilei emandako dirulaguntza ez-eraginkorrak pixkanaka desagerraraztea eta energia-sistemetan erregai fosilak modu zuzen, ordenatu eta bidezkoan desagerrarazteko trantsizioa bultzatuko duten beste neurri batzuk, herrialde garatuek buru izaten jarraitzen dutela.
Epe laburrean, alderdiak animatu dira ekonomia osorako isuriak murrizteko asmo handiko helburuak aurkeztu ditzaten (berotegi-efektuko gas, sektore eta kategoria guztiak barne hartzen dituzten helburuak, eta 2025erako klima-ekintzako planen —nazio-mailan ekarpen jakin gisa ezagutzen dira horiek— hurrengo txandan 1,5 ºC-ko mugarekin bat egiten dutenak).
COP28aren erabakiak erregai fosilen aroaren “amaieraren hasiera” adierazten du.
Alderdi interesdun ugariren ekarpenak jasotzen dituen konponbide-multzoa da (munduko isuriak erdira murrizteko, egokitzeko gabeziak konpontzeko eta hemendik 2030era erresilientzia areagotzeko zabaldu eta erreproduzitu behar diren neurri eraginkorrei buruzko konponbideak).
Onartzen da zientziak adierazten duela berotegi-efektuko gasen munduko isuriak ehuneko 43 murriztu behar direla 2030erako, 2019ko mailekin alderatuta, berotze globala 1,5 ºC-ra mugatzeko. Baina adierazi du alderdiak ez doazela bide onetik Parisko Akordioaren helburuak betetzeko.
Gainera, nabarmendu da finantza-promesak oso urrun daudela garapen-bidean dauden herrialdeei energia bigunetarako trantsizioan, plan klimatiko nazionalen aplikazioan eta egokitzeko ahaleginetan laguntzeko behar diren kopuruetatik.
Ba al dago aukerarik enpresentzat?
Azken urteetako aurrerapen itxaropentsu horiek gorabehera, energia berriztagarrien sektoreak finantza-erronkei aurre egin die, eta energia bigunen balioek merkatuak oro har baino emaitza okerragoak lortu dituzte. Adituek interes-tasen igoerari eta inflazioari egozten diete egoera hori, eta gehiago eragiten diete energia berriztagarrien sustatzaileei erregai fosilenei baino.
Hala ere, analistek aurreikusten dute energia berriztagarrien balioek gora egin dezaketela datorren urtean. Gobernu-politikek (esaterako, Inflazioa Murrizteko AEBetako Legeak) eta teknologia berriztagarrietan (batez ere, eguzki-teknologian) egindako aurrerapenek sektorea bultza lezakete. Ibilgailu elektrikoen merkatua haztea ere espero da, egungo erronkak (esaterako, dirulaguntzak murriztea eta lehia handitzea) gorabehera.
Analistek aurreikusten dute energia berriztagarrien balioek gora egin dezaketela datorren urtean.
Hurrengo hitzorduak
Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak pozik hartu du konferentziaren amaiera arrakastatsua. Hala ere, batzuek diote COP28ak erregai fosilen aroaren amaieraren hasiera markatu duela; beste batzuek, berriz, helburu eta epe zehatzik eza deitoratu dute.
Munduko ebaluazioaren emaitza oinarri izango da nazio-mailan zehaztutako ekarpenen hurrengo txandarako (2025eko lehen hiruhilekorako aurreikusia dago hori).
Parisko Akordioaren 6. artikuluaren araberako karbono-merkatuei buruzko negoziazioak ez ziren COP28an amaitu, eta datorren urtean jarraituko dute (baita 2025etik aurrera zerbitzu klimatikoak emateko helburu kolektibo kuantifikatu bati buruzko eztabaidak ere).
COP29a Bakun izango da, Azerbaijanen, 2024ko azaroan; eta COP30a Brasilen, Belém do Parán, 2025ean.
